قبل از پیوند کلیه چه اقداماتی لازم است؟
در صورتی که پزشک متخصص تشخیص پیوند کلیه دهد، باید به یک مرکز پیوند کلیه مراجعه کنید. شما حتی می‌توانید به تنهایی خودتان یک مرکز پیوند کلیه را انتخاب کنید یا به یکی از مراکز پیشنهاد شده در لیست ارائه دهندگان خدمات پیوند کلیه، شرکت بیمهٔ خود مراجعه کنید. در هرصورت انتخاب با شماست.
مرحلهٔ بررسی و ارزیابی گیرندهٔ پیوند کلیه
بعد از انتخاب و پیدا کردن یک مرکز پیوند کلیه، شرایط شما بررسی می‌شود که آیا واجد شرایط دریافت پیوند کلیه هستید یا خیر.
افرادی که برای ارزیابی شرایط پیوند کلیه به مرکز پیوند کلیه مراجعه می‌کنند باید دارای شرایط زیر باشند:
- داشتن سلامت کافی برای جراحی و مصرف مادام‌العمر دارو پس از جراحی
- عدم هرگونه بیماری که در موفقیت عمل پیوند کلیه اختلال ایجاد می‌کند.
- مصرف داروها طبق دستورالعمل تیم پیوند کلیه
روند بررسی و ارزیابی ممکن است چندین روز طول بکشد. مواردی که شامل این بررسی می‌شود شامل:
- معاینهٔ کامل بدنی
- آزمایشات تصویر برداری مانند سی تی اسکن و ام آر آی
- آزمایش خون
- ارزیابی روانشناختی
- آزمایشاتی که پزشک تعیین کند
پس از ارزیابی و بررسی تمام موارد ذکر شده، تیم پیوند کلیه نتایج ارزیابی را به شما اطلاع می‌دهند و به شما می‌گویند که آیا واجد شرایط دریافت پیوند کلیه هستید یا خیر. اگر در یک مرکز پیوند کلیه پذیرفته نشوید می‌توانید به مراکز دیگر سر بزنید و از شرایط آن‌ها مطلع شوید. در صورتی که در یکی از مراکز پیوند کلیه پذیرفته شوید، قبل از انجام عمل پیوند آزمایشاتی از شما گرفته می‌شود که مشخص شود کلیهٔ اهدایی برای شما مناسب است یا به کلیهٔ دیگری نیاز دارید.
آزمایشاتی که تعیین می‌کند کلیهٔ اهدایی برای شما مناسب است یا خیر شامل موارد زیر است:
نوع گروه خونی: بهترین گزینه این است که کلیه را از فردی دریافت کنید که گروه خونی وی با شما مطابقت داشته باشد. پیوند کلیه با گروه‌های خونی ناسازگار نیز امکان پذیر است. اما برای اینکه خطر رد پیوند کلیه کاهش یابد، اقدامات پزشکی قبل و بعد از پیوند باید انجام شود. این موارد به عنوان پیوند کلیهٔ ناسازگار شناخته می‌شوند.
نوع بافت: در صورتی که گروه خونی شما مطابق با فرد اهدا کننده باشد، باید آزمایش بعدی که تایپ بافت یا تایپ آنتی ژن است انجام دهید. به وسیلهٔ این آزمایش نشانگرهای ژنتیکی مقایسه می‌شوند که باعث افزایش ماندگاری کلیه پس از پیوند می‌شود.
کراس مچ: آخرین آزمایش تطبیقی شامل مخلوط کردن نمونه خون فرد اهدا کننده و فرد گیرنده است. این آزمایش نشان دهندهٔ واکنش آنتی بادی‌های موجود در خون فرد گیرنده با ژن‌های فرد اهدا کننده است. اگر نتیجهٔ تست منفی باشد به این معنی است که ژن‌ها با یکدیگر سازگار بوده و احتمال رد کردن کلیه توسط بدن گیرنده وجود نخواهد داشت. اگرچه پیوند کلیه با نتیجهٔ تست مثبت امکان پذیر خواهد بود اما به اقدامات پزشکی قبل و بعد پیوند نیاز است تا خطر واکنش ژن‌های گیرنده به فرد اهدا کننده کاهش یابد.
عوامل دیگری که تیم پیوند برای یافتن مناسب‌ترین پیوند برای شما در نظر می‌گیرند شامل سن، اندازهٔ کلیه و قرار گرفتن درمعرض عفونت است.
پیوند کلیه از فرد زنده
در صورتی که اهدا کنندهٔ کلیه از فرد زنده یافت نشد می‌توان برای یافتن کلیهٔ اهدایی متوفی در انتظار ماند. اعضای خانواده نیز اغلب می‌توانند جز اهدا کنندگان کلیهٔ زنده باشند اما پیوند کلیه از افراد غیر مرتبط مانند دوستان، همکاران نیز امکان پذیر است.
اهدای جفتی کلیه
اهدای جفتی نوع دیگری از اهدای کلیه است که اگر عضو اهدا کننده با گیرنده پیوند سازگار نباشد یا به دلایل دیگر با هم مطابقت نداشته باشند، از این روش استفاده می‌شود. به صورتی که اهدا کنندهٔ کلیه، کلیه را به فردی اهدا می‌کند که با او سازگار باشد سپس شما یک کلیهٔ سازگار از اهدا کننده‌ای که آن گیرنده معرفی کرده است، دریافت می‌کنید.
در مواردی خاص ممکن است بیش از دو جفت اهدا کننده و گیرنده وجود داشته باشد که با یک اهدا کنندهٔ کلیهٔ زنده در ارتباط باشند و یک زنجیرهٔ اهدایی را تشکیل بدهند که چندین گیرنده از کلیهٔ اهدایی بهره‌مند شوند.
لیست انتظار پیوند کلیه
در صورتی که اهدا کنندهٔ زنده‌ای را پیدا نکنید، نام شما در لیست انتظار کلیهٔ اهدایی متوفی قرار خواهد گرفت اما از آنجایی که تعداد افراد موجود در لیست انتظار بیشتر از تعداد کلیه‌های اهدایی است، لیست انتظار همچنان افزایش پیدا می‌کند. مدت زمانی که ممکن است در انتظار یافتن کلیهٔ اهدایی متوفی بمانید معمولاً چند سال طول می‌کشد./ پیوند کلیه در ایران
چه افرادی با چه شرایطی می‌توانند پیوند کلیه انجام بدهند؟
بیماران کلیوی و در هر سنی از کودکان تا افراد مسن می‌توانند پیوند کلیه انجام دهند. افرادی که از سلامتی کافی برای عمل جراحی پیوند کلیه برخوردار بوده و همچنین به سرطان یا عفونت دچار نیستند گزینهٔ مناسبی برای پذیرش پیوند کلیه هستند. اشخاصی که برای پیوند کلیه صلاحیت داشته باشند از نظر روانی و اجتماعی هم برای اطمینان از مناسب بودن شرایط پیوند، بررسی می‌شوند. اگر مشکلی وجود داشته باشد یا بیماری تشخیص داده شود قبل از عمل پیوند اصلاح و درمان می‌شود.
سلامتی بدن قبل از پیوند کلیه
قبل از دریافت پیوند کلیه برای سالم بودن و سالم ماندن تلاش کنید. داشتن سلامتی برای پیوند کلیه بسیار کمک کننده است و برای پذیرفتن پیوند، آمادگی جسمانی مناسب شرایط را برای قبل و بعد از عمل پیوند آسان‌تر خواهد کرد همچنین بهبودی با سرعت بیشتری میسر می‌شود. چندین کار که برای سلامتی خود قبل از پیوند می‌توانید انجام دهید:
- داروهای خود را طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید.
- رژیم غذایی مناسب داشته باشید.
- سیگار نکشید، اگر برای ترک به مشکل بر خوردید با یک مشاور یا پزشک مشورت کنید.
- فعالیت‌های سالم داشته باشید از جمله استراحت کافی و گذراندن وقت با خانواده و دوستان.
انتظاراتی که بعد از عمل پیوند کلیه می‌توانید داشته باشید
- پس از عمل پیوند کلیه چند روزی را در بیمارستان سپری خواهید کرد تا وضعیت شما از نظر علائم و عوارض احتمالی بررسی شود. عملکرد کلیهٔ دریافتی شما مانند کلیهٔ خود شماست و اجابت مزاج نیز به درستی انجام می‌شود. اما این امر گاهی چند روز طول می‌کشد و ممکن است نیاز به دیالیز موقت داشته باشید تا کلیه‌ها شروع به کار کرده و عملکرد درستی داشته باشند. زمان بهبودی در اطراف محل برش‌های جراحی پیوند کلیه کمی درد را حس می‌کنید که طبیعی است. اکثر افراد به مدت یک ماه پس از پیوند کلیه می‌توانند سایر فعالیت‌های خود را انجام دهند. از بلند کردن اجسام سنگین و ورزش‌های سخت پس از جراحی خودداری کنید تا زخم‌ها بهبود یابند.
- بعد از اینکه مرخص شدید، برای چند هفته معاینه‌های مکرر داشته باشید تا میزان عملکرد کلیه به صورت دقیق بررسی شود و اطمینان حاصل شود که بدن کلیهٔ جدید را پس می زند. ممکن است چندین بار در هفته نیاز باشد تا آزمایش خون بدهید و داروهای خود را با توجه به شرایط موجود تنظیم کنید.
- بعد از پیوند کلیه داروهای سرکوب کنندهٔ سیستم ایمنی (داروهای ضد رد کلیه) به شما کمک می‌کند تا بدن از پس زدن کلیه جدید جلوگیری کند. همچنین داروهای دیگری مانند آنتی بیوتیک به جلوگیری از عفونت پس از پیوند کمک می‌کند. قابل ذکر است برای دریافت بهترین نتیجه از پیوند کلیه باید به مرکزی معتبر مراجعه کنید. مجموعه گردشگری پزشکی موج آرامش آمیتیس آمادۀ ارائه خدمات پیوند کلیه از ابتدای امر تا به آخر بوده و با حضور کارشناسان خبره شما را در دریافت نتیجۀ ایده آل همراهی می‌کند.
رژیم غذایی پس از پیوند کلیه
بعد از پیوند کلیه احتمال اینکه رژیم غذایی خود را تغییر دهید وجود دارد. زیرا به عملکرد بهتر کلیه و سلامت آن کمک بسیار زیادی خواهد کرد. اگر تیم پیوند کلیۀ شما دارای یک متخصص تغذیه باشد می‌تواند به شما در داشتن رژیم غذایی مناسب کمک کند. برخی از داروهایی که بعد از پیوند کلیه مصرف می‌کنید ممکن است باعث افزایش وزن شوند که با داشتن رژیم غذایی مناسب و ورزش، می‌توان این مشکل را برطرف کرد و خطر بیماری‌های قلبی یا فشارخون بالا را کاهش داد.
توصیه‌هایی که ممکن است متخصص تغذیه برای رژیم غذایی داشته باشد شامل موارد زیر است:
- خوردن پنج وعده میوه و سبزیجات در روز
- عدم مصرف آب برخی میوه‌ها مانند گریپ فروت به دلیل تأثیر آن بر روی داروهای سرکوب کنندهٔ سیستم ایمنی
- مصرف فیبر کافی در رژیم غذایی
- نوشیدن شیر کم چرب یا جایگزین کردن لبنیات کم چرب دیگر
- خوردن گوشت بدون چربی و مرغ و ماهی
- حفظ رژیم غذایی کم نمک و چربی
- نوشیدن آب کافی در روز و جلوگیری از کم آبی بدن
ورزش کردن پس از پیوند کلیه
پس از پیوند کلیه، ورزش و فعالیت‌های بدنی باید به عنوان بخش منظمی از فعالیت‌های روزمره باشد تا بهبود کلی و سلامت روانی میسر شود. ورزش منظم به افزایش قدرت و سطح انرژی، رسیدن به وزن ایده‌آل، کاهش استرس و جلوگیری از عوارض شایع پس از پیوند کلیه مانند فشارخون و کلسترول بالا نیز کمک می‌کند. پس از پیوند کلیه باید تا جایی که می‌توانید پیاده روی کنید. یا پنج روز در هفته و به مدت ۳۰ دقیقه ورزش کنید. دوچرخه سواری، شنا، پیاده روی و تمرینات قدرتی می‌توانند به داشتن زندگی سالم و فعال پس از پیوند کمک کنند. اما به خاطر داشته باشید که قبل از شروع تمرینات ورزشی با تیم پیوند و پزشک متخصص خود مشورت کنید.
تمایلات جنسی پس از پیوند کلیه
افرادی که تحت تأثیر بیماری کلیوی از فعالیت جنسی خود رضایت نداشتند با شروع بهبودی پس از پیوند، تمایلات جنسی آن‌ها نیز بهبود می‌یابد. علاوه بر این قدرت باروری در آن‌ها افزایش خواهد یافت. مردانی که پیوند کلیه انجام داده‌اند، فرزندان سالمی خواهند داشت و زنان نیز بارداری موفقی را تجربه می‌کنند. اما هنگام تصمیم گیری برای بارداری حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
میزان موفقیت پیوند کلیه
اگر بعد از مدتی کلیهٔ جدید شما از کار افتاد می‌توان دیالیز را از سر گرفت یا حتی پیوند دوم انجام داد. اما اگر قصد دارید درمان خود را قطع کنید، با مشورت پزشک می‌توانید داروهایی برای تسکین علائم خود مصرف کنید که به سلامتی فعلی شما، توانایی مقاومت در برابر جراحی پیوند کلیه و حفظ کیفیت زندگی بستگی دارد.
اگر بدن سعی در پس زدن کلیه داشته باشد چه کاری می‌توان انجام داد؟
پس از پیوند کلیه، بدن شما ممکن است به صورت ناگهانی تلاش در پس زدن کلیه داشته باشد. یک مرحله از پس زدن کلیه ممکن است علائمی نشان ندهد، بنابراین انجام آزمایش خون به صورت منظم برای بررسی عملکرد کلیه بسیار ضروری است. علائم پس زدن کلیه که ممکن است مشاهده کنید شامل تب، کاهش ادرار، تورم، افزایش وزن و درد کلیه است. برخی اوقات حتی اگر همهٔ اقدامات لازم را به خوبی انجام داده باشید ممکن است پس زدن پیوند کلیه اتفاق بیافتد و بدن کلیهٔ پیوندی را نپذیرد. اما حتی اگر پس زدن پیوند کلیه اتفاق بیافتد، روش‌های زیادی برای درمان وجود دارد تا پیوند کلیه حفظ شود. اگر احتمال دادید علائم پس زدن پیوند کلیه را دارید بلافاصله با تیم پیوند کلیه تماس بگیرید.
داروهای ضد رد پیوند کلیه
بدن به طور معمول با چیزی که بخشی از آن نیست مبارزه می‌کند که سیستم ایمنی بدن نامیده می‌شود. بنابراین برای جلوگیری از خطر پس زدن کلیه توسط بدن، باید داروهایی مصرف کنید تا سیستم ایمنی بدن فعالیت کمتری داشته باشد و از پس زدن پیوند کلیه جلوگیری شود. مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی تا زمانی که کلیه سالم است و عملکرد خوبی دارد، باید ادامه داشته باشد.
منبع: Amitismedtour
