باندینگ معده نوعی درمان از نوع جراحی برای چاقی است. این روش که یکی از انواع گوناگون درمان چاقی است، باعث منقبض شدن معده میشود و علاوه بر آن موجب میشود که فرد با خوردن غذای کم، سریعتر احساس سیری کند. طبق تحقیقات انجام شده، باندینگ معده یکی از رایجترین روشها برای درمان چاقی است که در کشورهای زیادی مانند کشور ایران انجام میشود. شرایطی که موجب میشود باندینگ معده یکی از محبوبترین روشها برای درمان چاقی باشد، این است که این نوع جراحی یک جراحی برگشت پذیر است بدین معنا که در صورت بروز هر گونه مشکل میتوانید، شرایط جسمانی خود را به حالت اول برگردانید.
علاوه بر این، باندینگ معده نسبت به سایر روشها کمترین آسیب را به شما خواهد رساند و میتوان گفت که یک جراحی امن محسوب میشود. در عمل باندینگ معده، یک نوار بادی را در بالای معدۀ شما قرار خواهند داد، که نتیجۀ قرار دادن این باند کاهش اشتهای فرد است و موجب میشود شخص غذای کمتری را میل کند. پس از جراحی، به مدت 6 هفته مجاز هستید که فقط مایعات شفاف را بنوشید و به تدریج به سراغ غذاهای معمولی بروید. باندینگ معده به کاهش وزن و عوارض مربوط به چاقی مانند دیابت کمک میکند.
جراحی باندینگ معده چگونه انجام میشود؟
در این روش از درمان چاقی، یک نوار از جنس سیلیکون را در نزدیکی قسمت بالایی معده قرار میدهند. این نوار باعث میشود که حجم معدۀ فرد کمتر شود و در نهایت باعث کاهش اشتها میشود. این روش، یک روش تأیید شده از طرف سازمان غذا و دارو (FDA) به عنوان یک درمان موفق برای چاقیهای خطرناک است. جراح علاوه بر قرار دادن باند سیلیکونی، یک لوله را به آن متصل میکند که از زیر پوست شکم میتوانید متوجه حضور آن بشوید. با استفاده از این لوله، یک محلولی که نمکی است به معده تزریق میشود تا باند را باد کند.
به این صورت حجم معده کمتر خواهد شد و معده دیگر نمیتواند حجم زیاد غذا را تحمل کند، پس فرد غذای کمتری را مصرف خواهد کرد. به طور کلی با انجام این کار اشها کاهش مییابد. افراد زودتر احساس سیری میکنند و غذای کمتری مصرف خواهند کرد. در نتیجه یک کاهش وزن مناسب را تجربه خواهند کرد.
باندینگ معده برای چه کسانی مناسب است؟
در گذشته انجام عل باندینگ معده را فقط در صورتی توصیه میکردند که شاخص تودۀ بدنی (BMI) یک فرد 35 یا بالاتر باشد. برخی از افراد با (BMI) 30 تا 34.9 در صورت وجود سایر مشکلات مرتبط با چاقی از جمله دیابت، فشار خون یا آپنه خواب از این روش برای کاهش وزن استفاده میکردند. این سختگیری برای انجام باندینگ معده به این دلیل بود که ریسک انجام آن در گذشته بالا بود. پیشرفتهای موجود در تکنیکهای جراحی باعث بهبود سابقۀ ایمنی این روش شده است و این توصیه دیگر در کار نیست. اگر شاخص تودۀ بدنی فردی بین 30 تا 35 باشد و با روشهای غیر جراحی مانند رژیم غذایی، فعالیت بدنی یا مصرف داروهای گوناگون موفق به کاهش وزن نشود، پزشک بسته به شرایط جسمانی وی برای ایشان توضیح خواهد داد که آیا باندینگ معده برای او مناسب است یا خیر. اگر به مواد مخدر اعتیاد داشته باشید یا الکل مصرف میکنید، به یک بیماری روان پزشکی کنترل نشده مبتلا هستید یا میتوانید به راحتی با استفاده از رژیم غذایی و ورزش وزن کم کنید، باندینگ معده را برای شما توضیخ نمیکند.
اقدامات قبل از جراحی باندینگ معده
قبل از عمل باید برخی نکات را برای آماده شدن برای جراحی باندینگ معده انجام دهید. این نکات عبارتند از:
1- یک برنامۀ تمرینی را شروع کرده و به آن ادامه دهید تا به اهداف کاهش وزن خود برسید و وزن خود را ثابت نگه دارید.
2- کالری روزانۀ خود را در محدودهای بین 1200 تا 1500 کالری کاهش دهید (یا در محدودهای که پزشک به شما گفته است).
3- تقریباً یک ماه قبل از جراحی از مصرف نوشیدنی های کافئین دار خودداری کنید.
زندگی بعد از جراحی باندینگ معده
باندینگ معده یک عمل آُانتر نسب به بای پس معده است. باندینگ معده نسبت به سایر روشها کمترین خطر را دارد. جراح بین یک تا پنج برش کوچک در شکم ایجاد میکند. این روش اغلب 30 تا 60 دقیقه طول میکشد. بیمار نباید از شب قبل از جراحی غذا بخورد. اکثر افراد میتوانند پس از گذشت 2 روز، بیشتر فعالیتهای عادی خود را از سر بگیرند. اما ممکن است لازم باشد یک هفته از کار خود مرخصی بگیرند. بلافاصله پس از جراحی باندینگ معده، مقداری درد و ناراحتی احساس خواهید کرد که میتوانند با داروها کنترل شوند. این قسمت، بخشی از مرحلۀ بهبود طبیعی پس از انجام هرگونه عمل جراحی است. به طور کلی بعد از 6 تا 8 هفته، میتوان به فعالیتهای عادی بازگشت. کاهش وزن با باندینگ معده یک روند تدریجی است. در ابتدا، کاهش وزن ممکن است چشمگیرتر باشد. مثلاً ممکن است 2 تا 3 کیلو گرم در هفته وزن کم کنید. با این حال، به طور کلی این کاهش وزن در بلند مدت به یک کیلو گرم درهر هفته کاهش مییابد. طبیعتاً انتخابهای غذایی بر این میزان کاهش وزن حاکم خواهد بود. بعد از حدود 18 ماه، کاهش وزن به طور قابل توجهی کند میشود. متوسط کاهش وزن برای این روش 40٪ از وزن اضافی بدن در سال اول است و10٪ تا 20٪ اضافی در سال دوم است. معمولاً از بیماران خواسته میشود که در این دورۀ زمانی مرتباً با جراح خود در تماس باشند زیرا ممکن است به مراقبت بیشتر نیاز داشته باشند.
خطرات احتمالی جراحی باندینگ معده
عوارض جانبی باندینگ معده شامل حالت تهوع و استفراغ، زخم در محل قرار دادن باند، ریفلاکس مری، سوء هاضمه، بازیابی وزن و کم آبی بدن است. از آنجا که این نوع جراحی محدود کننده است و باعث سوء جذب مواد مغذی نمیشود، معمولاً کمبود ویتامین دیده نمیشود. با این حال، بسیاری از مراکز مکمل مولتی ویتامین را توصیه میکنند. ممکن است بعد از عمل دچار یبوست شوید. باندینگ معده در مقایسه با سایر روشهای کاهش وزن، خطرات کمتری را به همراه دارد. این روش نسبت به سایر روشها مرگ و میر کمتری را ثبت کرده است. احتمال لیز خوردن باند در معده وجود دارد و حتی ممکن است باند در معده فرسوده شود. عوارض دیگر ممکن است شامل عفونت، خونریزی یا درد در ناحیۀ شکم باشد.
مزایای باندینگ معده
در ادامه برخی مزایای انجام باندینگ معده را بیان خواهیم کرد.
1- ایمنترین روش برای کاهش وزن
در مقایسه با سایر روشهای درمان چاقی که شامل برشهایی در قسمت معده است، جراحی باندینگ معده کمترین خطر را با خود همراه دارد. به جای برش، جراح با استفاده از لاپاراسکوپ، نوار لاستیکی را در قسمت فوقانی معده قرار میدهد. هنگامی که باند در معده قرار گرفت، باند با هوا باد میشود و این کار معده را به دو قسمت تقسیم میکند. قسمت بالایی کوچکتر و قسمت پایینی بزرگتر است. در صورت احساس ناخوشایندی داشته باشید یا اثرات نامطلوب حاصل از بودن باند ایجاد شود، باند به همان روشی که قرار داده شده برداشته میشود. بهترین فایده در این روش این است که زخمی برای ترمیم روی بدن باقی نخواهد ماند.
2- قابل برگشت است
سایر جراحیهای چاقی مانند بای پس معده شامل برشهایی در قسمت بزرگتر معده است. شما با زخمهایی روبرو میشوید و جای زخمهای کمیی بد فرم روی شکم شما دائمی است. خبر خوب در مورد جراحی باندینگ معده این است که در صورت احساس نوعی ناراحتی یا تأثیرات منفی شدید، باند را برای همیشه میتوانید بردارید. برداشت با استفاده از لاپاراسکوپ انجام میشود و فقط چند دقیقه طول میکشد.
2- باندینگ معده بدون سندرم دامپینگ است
سندرم دامپینگ شرایطی است که اندازۀ جدید معده نمیتواند به همان اندازۀ قبل از مصرف غذا برگردد. هر مقدار غذایی که بیمار بخورد باعث میشود حالت تهوع پیدا کند و حتی ممکن است استفراغ کند. این یک عارضۀ جانبی رایج در بین بیماران جراحی چاقی مانند بای پس معده است. علت آن زخمی است که پس از برش، هنگام برداشتن قسمت بزرگتر معده ایجاد میشود. با جراحی باندینگ معده، سندرم دامپینگ وجود ندارد زیرا هیچ برشی ایجاد نمیشود.
3- کمتر در بیمارستان خواهید ماند
جراحی باندینگ معده در مقایسه با سایر اشکال جراحی چاقی، کمترین زمان را میبرد. جراح فقط باند را وارد میکند و تمام. این روش در کوتاهترین زمان ممکن انجام میشود و پس از آن شما را به خانه برمیگردید. این روش کاملاً راحت است زیرا نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارید.
4- برای کاهش وزن مؤثر است
اگرچه میزان کاهش وزن ناشی از این روش نمیتواند با سایر جراحیهای چاقی مطابقت داشته باشد، اما همچنان یک روش مؤثر برای کاهش وزن اضافی است. در نتیجه میزان کاهش وزن این روش، بیش از آن است که شما میتوانید از طریق سایر اشکال کاهش وزن مانند ورزش و رژیم لاغر شوید.
معایب باندینگ معده
در ادامه برخی معایب باندینگ معده را برای شما بیان خواهیم کرد.
1 – کاهش وزن کمتر
عیب اصلی جراحی باندینگ معده این است که در مقایسه با سایر جراحیها کمتر باعث کاهش وزن میشود. این تفاوت از آنجا ناشی میشود که با برداشتن قسمت بزرگتر معده در سایر جراحیهای چاقی، احسلس سیری نیز بیشتر میشود. با جراحی باندینگ معده، هورمونی که باعث گرسنگی میشود، هنوز وجود دارد و از این رو کاهش وزن کمتری به همراه دارد.
2- احتمال بازیابی وزن وجود دارد
با توجه به این واقعیت که در این جراحی هیچ بخشی از معده برداشته نمیشود، هورمونهایی که سیری را کنترل میکنند به هیچ وجه تحت تأثیر قرار نمیگیرند. اگر این روش با ورزش بدنی و سبک زندگی سالم همراه نشود، بیمار میتواند به اندازۀ جدید معده عادت کند. وقتی این اتفاق میافتد، بیمار میتواند همان مقدار غذایی که قبل از جراحی مصرف میکرد را میل نماید و این کار منجر به بازیابی مجدد وزن میشود. توجه به این نکته بسیار مهم است که بیشتر عوارض جانبی جراحیهای چاقی به دلیل سهل انگاری بیمار است.
رژیم غذایی مخصوص باندینگ معده
رژیم باندینگ معده به افرادی که در حال بهبودی بعد از عمل باندینگ معده هستند کمک میکند تا بهبود یابند و عادات غذایی خود را تغییر دهند. رژیم باندینگ معده برای این طراحی شده است که دورۀ بهبودی معده راحتتر شود.
جزئیات رژیم غذایی باندینگ معده
توصیههای رژیم غذایی پس از جراحی بای پس معده بسته به شرایط فردی شما متفاوت است. رژیم بای پس معده معمولاً از روشی پیوسته پیروی میكند تا به شما كمک كند تا غذاهای جامد را راحتتر میل كنید. معمولاً میتوانید خوردن غذاهای معمولی را حدود سه ماه پس از جراحی شروع کنید.
مواردی که در این رژیم باید رعایت کنید عبارتند از:
1- برای جلوگیری از کمبود آب بدن، روزانه 2 لیتر مایعات بنوشید.
2- مایعات را بین وعدههای غذایی بنوشید، نه با وعدههای غذایی. بعد از غذا حدود 30 دقیقه صبر کنید سپس مایعات بنوشید و از نوشیدن مایعات30 دقیقه قبل از غذا خودداری کنید.
3- بخاطر جلوگیری از سندرم دامپینگ به آرامی بخورید و بنوشید.
4- روزانه غذاهای کم چرب و غنی از پروتئین بخورید.
5- غذاها و نوشیدنیهایی را انتخاب کنید که دارای چربی و قند کمی باشند.
6- از مصرف الکل خودداری کنید.
7- مصرف کافئین را که میتواند باعث کمبود آب بدن شود، محدود کنید.
8- مکملهای ویتامین و مواد معدنی را هر روز طبق راهنمای پزشک مصرف کنید.
مایعات مناسب پس از انجام باندینگ معده
برای اولین روز یا حدوداً بعد از جراحی، فقط می توانید مایعات شفاف بنوشید. میتوانید از مایعات زیر استفاده کنید:
1- آب
2- چای یا قهوه بدون کافئین
3- شیر (بدون چربی یا 1 درصد)
4- ژلاتین یا مواد معدنی بدون قند
بعد از حدود یک هفته تحمل مایعات، میتوانید مصرف غذاهای صاف شده و پوره شده (له شده) را شروع کنید. میتوانید روزانه سه تا شش وعده غذایی کوچک بخورید. هر وعده غذایی باید از 4 تا 6 قاشق غذاخوری غذا تشکیل شود. به آرامی غذا بخورید و حدود 30 دقیقه برای هر وعده غذایی زمان بگذارید.
غذاهای پوره شدۀ مناسب پس از باندینگ معده
غذاهایی را انتخاب کنید که به خوبی پوره شوند، مانند:
1- گوشت چرخ شده، مرغ یا ماهی بدون چربی
2- پنیر
3- تخم مرغ نرم
4- غلات پخته شده
5- میوههای نرم و سبزیجات پخته شده
6- سوپ خامه
بعد از چند هفته مصرف غذای پوره و با تأیید پزشک، میتوانید غذاهای نرم را به رژیم خود اضافه کنید. غذای شما باید تکههای غذایی کوچک و نرم باشند و به راحتی جویده شوند. میتوانید روزانه سه تا پنج وعدۀ غذایی کوچک بخورید. هر وعدۀ غذایی باید از یک سوم تا نیم فنجان غذا تشکیل شود.
غذاهای نرم مناسب بعد از باندینگ معده
1- گوشت یا مرغ بدون چربی آسیاب شده
2- تخم مرغ
3- پنیر
4- غلات پخته یا خشک شده
5- برنج
6- میوه تازه کنسرو شده یا نرم، بدون دانه و پوست
7- سبزیجات پخته شده
غذاهای جامد مناسب پی از باندینگ معده
بعد از حدود هشت هفته در رژیم باندینگ معده، میتوانید به تدریج به خوردن غذاهای کمی سفت برگردید و با خوردن سه وعده غذای کمی سفت در روز شروع کنید. مهم است که قبل از احساس سیری کامل، از خوردن دست بکشید. بسته به میزان تحمل غذای جامد، ممکن است بتوانید تعداد وعدهها و مقدار غذا را در هر وعدۀ غذایی تغییر دهید. غذاهای جدید را یکی یکی امتحان کنید. برخی از مواد غذایی ممکن است باعث درد، حالت تهوع یا استفراغ پس از جراحی باندینگ معده شوند.
منع مصرف برخی از غذاها پس از باندینگ معده
غذاهایی که در این مرحله میتوانند مشکلاتی ایجاد کنند عبارتند از:
1- نان
2- نوشیدنی های گازدار
3- سبزیجات خام
4- گوشت قرمز
5- غذاهای سرخ شده
6- آجیل
7 ذرت بو داده
باندینگ معده در ایران
از آنجا که جراحان بزرگی در ایران برای انجام عملهای مختلف حضور دارند، (lap-ban) باندینگ معده نیز متخصصان خود را دارد. مردم از سراسر ایران و همچنین جهان میتوانند با کمترین هزینه و بالاترین کیفیت از متخصصین و امکانات پزشکی بسیار مجرب بهرهمند شوند. کلینیکهای مجهزی برای جراحی باندینگ معده در شهرهای مختلف ایران از جمله تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز و جزیرۀ کیش وجود دارد.