آنژیوپلاستی
در ایران

تأثیر آنژیو پلاستی بر درمان بیماری

آنژیوپلاستی ممکن است یک راه حل برای حل مشکلات زیر باشد:

1- شما داروهای مختلف را امتحان کرده‌اید یا سبک زندگی خود را تغییر داده‌اید اما سلامت قلب شما بهبود نیافته است.

2- شما درد قفسۀ سینه (آنژین) دارید که شدیدتر می‌شود.

3- شما دچار حملۀ قلبی شده‌اید. آنژیوپلاستی می‌تواند به سرعت شریان مسدود شده را باز کرده و آسیب به قلب را کاهش دهد.

آنژیوپلاستی برای همه مناسب نیست. بسته به میزان بیماری قلبی و سلامت کلی افراد، پزشک تشخیص می‌دهد که بین جراحی بای پس عروق کرونر و آنژیوپلاستی کدام گزینۀ بهتری است.

موارد مورد نیاز برای جراحی بای پس عروق کرونر

در موارد زیر ممکن است به جراحی بای پس عروق کرونر نیاز داشته باشید:

1- رگ اصلی که خون را به سمت چپ قلب می‌آورد، باریک است.

2- عضلۀ قلب ضعیف است.

3- شما مبتلا به دیابت و انسداد شدید و متعدد در رگ‌های خود هستید.

خطرات احتمالی آنژیوپلاستی

آنژیوپلاستی در مقایسه با جراحی بای پس عروق کرونر راهی کم خطرتر برای باز کردن عروق مسدود شده است. اما هنوز این روش خطرات زیادی را به همراه دارد. شایع‌ترین خطرات آنژیوپلاستی عبارتند از:

1- باریک شدن مجدد رگ:

هنگامی که آنژیوپلاستی با قرار دادن استنت ترکیب شود، امکان مسدود شدن مجدد رگ‌ها بسیار پایین است (کمتر از 5٪). خطر باریک شدن مجدد رگ در هنگام استفاده از استنت‌های فلزی برهنه حدود 10 تا 20 درصد است.

2- لخته شدن خون:

لختۀ خون حتی پس از عمل می‌تواند درون استنت‌ها ایجاد شود. این لخته‌ها می‌توانند رگ را ببندند و باعث حملۀ قلبی شوند. مصرف آسپرین در ترکیب با کلوپیدوگرل (پلاویکس)، پراسوگرل (Effient) یا داروی دیگری که به کاهش خطر لخته شدن خون کمک می‌کند، بسیار مهم است و اغلب پزشکان مصرف این داروها را تجویز می‌کنند. با پزشک خود در مورد مدت زمان مصرف این داروها صحبت کنید. هرگز این داروها را بدون تجویز پزشک خود قطع نکنید.

3- خون ریزی:

ممکن است در محل قرارگیری کاتتر از ناحیۀ پا یا بازو خونریزی داشته باشید. معمولاً این اتفاق منجر به کبودی می‌شود. اما گاهی اوقات خونریزی جدی رخ می‌‌دهد و ممکن است نیاز به انتقال خون یا جراحی داشته باشد.

سایر خطرات نادر آنژیوپلاستی

در ادامه دیگر خطرات احتمالی آنژیوپلاستی را بیان خواهیم کرد.

1-حملۀ قلبی: اگرچه حملإۀ قلبی نادر است، اما ممکن است در طول عمل آنژیو پلاستی دچار سکتۀ قلبی شوید.

2- آسیب عروق کرونر: در طی عمل ممکن است رگ کرونر پاره شود. این عارضه ممکن است نیاز به جراحی بای پس اورژانسی داشته باشد.

3- ممکن است در حین آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت، کلیۀ شما آسیب ببیند، مخصوصاً اگر قبلاً به بیماری‌های کلیوی مبتلا شده باشید. اگر در معرض خطر باشید، ممکن است پزشک اقدامات لازم برای محافظت از کلیه‌ها، مانند محدود کردن مقدار مادۀ حاجب و اطمینان از هیدراته بودن بدن در طی عمل، انجام دهد.

4- سکتۀ مغزی: در هنگام آنژیوپلاستی، در صورت رها شدن کاتترها از طریق آئورت، پلاک‌ها از بین می‌روند. لخته‌های خون همچنین می‌توانند در سوندها تشکیل شده و در صورت شل شدن به مغز بروند. سکتۀ مغزی یک عارضۀ بسیار نادر در آنژیوپلاستی کرونر است. بنابراین در طول عمل آنژیوپلاستی از داروهای رقیق کنندۀ خون برای کاهش خطر سکتۀ مغزی استفاده می‌شود.

5- ضربان غیر طبیعی قلب: در طی این عمل، قلب ممکن است خیلی سریع یا خیلی آهسته تپیده شود. این مشکلات ضربان قلب معمولاً کوتاه مدت هستند.

اقدامات قبل از عمل آنژیوپلاستی

قبل از آنژیوپلاستی برنامه ریزی شده، پزشک سابقۀ پزشکی شما را بررسی کرده و شما را معاینه می‌کند. ممکن است لازم باشد قبل از انجام برخی آزمایش‌های لازم برای آنژیوگرافی از جمله عکسبرداری از قفسۀ سینه و الکتروکاردیوگرام، آزمایش خون دهید. همچنین پزشک یک آزمایش دیگر به نام آنژیوگرافی را انجام می‌دهد تا ببیند که آیا عروق قلب شما مسدود است و آیا با آنژیوپلاستی قابل درمان است یا خیر. اگر پزشک شما در حین آنژیوگرافی متوجه انسداد رگی شود، ممکن است بلافاصله بعد از آنژیوگرافی، آنژیوپلاستی را انجام دهد.

 پزشک دستورالعمل‌های لازم را برای شما توضیح می‌دهد. پزشک ممکن است توصیه کند که مصرف بعضی از داروها مانند آسپرین، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) یا داروهای رقیق کنندۀ خون را قبل از آنژیوپلاستی قطع کنید. حتماً تمام داروهای مصرفی از جمله مکمل‌های گیاهی را به پزشک خود بگویید. معمولاً شش تا هشت ساعت قبل از آنژیوگرافی باید ناشتا باشید. صبح قبل از عمل می‌توانید چند جرعه آب با تجویز پزشک بنوشید. آنژیوپلاستی معمولاً به یک شب و یک روز اقامت در بیمارستان نیاز دارد و فردای آن روز نمی‌توانید به خانه برگردید.

اقدامات حین عمل آنژیوپلاستی

آنژیوپلاستی توسط یک متخصص قلب و تیمی از پرستاران و تکنسین‌های تخصصی قلب و عروق در یک اتاق عمل ویژه به نام آزمایشگاه کاتتریزاسیون قلب انجام می‌شود. آنژیوپلاستی از طریق رگ موجود در کشالۀ ران، بازو یا مچ دست شما انجام می‌شود. برای آنژیوپلاستی بیهوشی عمومی لازم نیست. مایعات، داروهایی برای آرام  کردن شما و داروهای رقیق کننده خون (داروهای ضد انعقاد خون) را از طریق کاتتر (IV) در دست یا بازوی خود دریافت خواهید کرد. ضربان قلب، نبض، فشار خون و سطح اکسیژن شما در طی مراحل عمل کنترل می‌شود. پزشک بخش‌های مختلف بدن شما شامل پا، بازو یا مچ دست را با محلول ضد عفونی کننده آماده می‌کند و یک ورق استریل را روی بدن شما قرار می‌دهد. پزشک از بی حسی موضعی برای بی حس کردن محل ایجاد  برش استفاده خواهد کرد. سپس یک سیم کوچک و نازک در رگ خونی وارد می‌شود.

با کمک اشعۀ ایکس، پزشک یک لولۀ نازک (کاتتر) را از طریق سرخرگ شما رد می‌کند. رنگ مخصوص این کار پس از قرار گرفتن کاتتر، تزریق می‌شود. با این کار پزشک می‌تواند داخل رگ‌های خونی را ببیند و انسداد رگ را تشخیص دهد. یک بالون کوچک یا استنت در نوک کاتتر در محل انسداد باد می‌شود و عروق مسدود شده را گشاد می‌کند. پس از کشیده شدن رگ، بالون تخلیه شده و کاتتر برداشته می‌شود. اگر چندین انسداد داشته باشید، ممکن است این روش در هر انسداد تکرار شود. آنژیوپلاستی بسته به دشواری و تعداد انسداد و عوارض حین عمل، ممکن است چندین ساعت طول بکشد. ممکن است در ناحیه‌ای که کاتتر قرار داده شده است احساس درد کنید. همچنین ممکن است هنگام باد کردن بادلون و کشیده شدن رگ، درد خفیفی را احساس کنید. اما به طور معمول در حین عمل نباید درد شدیدی احساس کنید.

قرار دادن استنت در عمل آنژیوپلاستی

اکثر پزشکانی که آنژیوپلاستی را برای یک بیمار تشخیص داده و انجام می‌دهند در حین این عمل، استنت را در رگ مسدود شده قرار می‌دهند. یک استنت که به نظر می رسد مانند یک سیم پیچ کوچک است، از دیواره‌های رگ محافظت می‌کند و به شما کمک می‌کند تا بعد از آنژیوپلاستی، رگ‌ها دوباره تنگ نشوند. استنت در اطراف بالون و در نوک کاتتر فرو رفته است و از طریق رگ به سمت محل انسداد هدایت می‌شود. در زمان انسداد، بادکنک باد شده و استنت، به حالت فنر منبسط می‌شود و در داخل سرخرگ قرار می‌گیرد. استنت به طور دائمی در شریان می‌ماند تا آن را باز نگه دارد و جریان خون در قلب را بهبود بخشد. در برخی موارد، ممکن است بیش از یک استنت برای باز کردن انسداد رگ مورد نیاز باشد. هنگامی که استنت در جای خود قرار گرفت، کاتتر بالون تخلیه شده و برداشته می‌شود. تصاویر اشعۀ ایکس (آنژیوگرافی) بیشتری گرفته می‌شود تا پزشک ببیند خون در عروق باز شده، چقدر جریان دارد. بعد از قرار دادن استنت، پزشک داروهایی مانند آسپیرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، تیکاگرلر (بریلینتا) یا پراسوگرل (Effient)  را برای شما تجویز می‌کند تا احتمال تشکیل لخته‌های خون در استنت را کاهش دهد.

اقدامات بعد از عمل آنژیوپلاستی

اگر برای آنژیوگرافی از قبل برنامه ریزی کرده باشید، به احتمال زیاد فقط به یک روز ماندن در بیمارستان نیاز خواهید داشت و در این مدت قلب شما بررسی خواهید شد و نحوۀ مصرف داروها را به شما توضیح خواهند داد. در اغلب موارد، افراد  یک هفته بعد از آنژیوگرافی به زندگی معمولی خود باز می‌گردند و می‌توانند به کارهای روزانۀ خود رسیدگی کنند. هنگام بازگشت به خانه، مایعات زیادی بنوشید تا بدن شما از رنگ مادۀ حاجب پاک شود. حداقل یک روز پس از آنژیوگرافی، از ورزش شدید و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. از پزشک یا پرستار خود در مورد سایر محدودیت‌های فعالیت بپرسید.

نشانه‌های مهم و مورد توجه بعد از عمل آنژیوپلاستی

 در صورت مشاهده کردن هر یک از نشانه‌های زیر فوراً با کادر بیمارستان صحبت کنید:

1- محلی که کاتتر شما در آن قرار گرفته است، شروع به خونریزی یا تورم می‌کند.

2- در محلی که کاتتر شما قرار داده شده است احساس درد یا ناراحتی شدید می‌کنید.

3- شما علائمی از عفونت مانند قرمزی، تورم یا تب دارید.

4- تغییری در دما یا رنگ پا یا بازو به دلیل انجام آنژیوگرافی

5- احساس ضعف می‌کنید

6- شما دچار درد قفسۀ سینه یا تنگی نفس می‌شوید

رقیق کننده‌های خون

مهم است که توصیه‌های پزشک در مورد مصرف داروهای رقیق کنندۀ خون مانند آسپرین و کلوپیدوگرل (پلاویکس)، پراسوگرل (Effient) یا داروهای مشابه را مرتب دنبال کنید. بیشتر افرادی که تحت آنژیوپلاستی همراه با استنت یا بدون قرار دادن استنت قرار گرفته‌اند، باید آسپرین را برای بقیۀ عمر خود مصرف کنند. کسانی که استنت گذاری کرده‌اند به مدت شش ماه تا یک سال به داروی رقیق کنندۀ خون مانند کلوپیدوگرل نیاز دارند.

نتیجۀ آنژیوپلاستی

آنژیوپلاستی کرونر جریان خون را از طریق رگ که قبلاً باریک یا مسدود شده است افزایش می‌دهد. به طور کلی باید درد قفسۀ سینۀ شما کاهش یابد و شما ممکن است بهتر بتوانید ورزش کنید. انجام آنژیوپلاستی و استنت گذاری به معنای برطرف شدن بیماری قلبی شما نیست. شما باید عادات سبک زندگی سالم را ادامه داده و طبق تجویز پزشک داروهایی را مصرف کنید. اگر علائمی شبیه به علائم قبل از عمل دارید مانند درد قفسۀ سینه یا تنگی نفس، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر درد قفسۀ سینه غیر قابل کنترل شد با اورژانس تماس بگیرید.

اقدامات لازم برای محافظت از قلب خود پس از آنژیوپلاستی

 برای محافظت از قلب خود پس از آنژیوپلاستی، باید:

1- سیگار کشیدن را ترک کنید.

2- سطح کلسترول خون خود را کاهش دهید.

3- یک رژیم غذایی سالم و کم چربی را دنبال کنید.

4- وزن سالم داشته باشید.

5- سایر شرایط مانند دیابت و فشار خون را کنترل کنید.

6- مرتب ورزش کنید.

7- طبق تجویز پزشک از داروها استفاده کنید.

آنژیوپلاستی موفقیت آمیز همچنین به این معنی است که شما ممکن است مجبور به جراحی بای پس عروق کرونر نشوید.

مزایای آنژیوپلاستی

آنژیوپلاستی و استنت گذاری به عنوان گزینه‌های کم خطرتر برای عمل جراحی پیوند عروق کرونر (CABG) استفاده می‌شوند. عوارض احتمالی در آنژیوپلاستی کمتر دیده شده است زیرا اغلب بیماران به بیهوشی عمومی نیازی ندارند. علاوه بر این در روش آنژیوپلاستی، دورۀ بهبودی ساده‌تر است و بیماران بعد از سپری کردن یک شب و یک روز در بیمارستان به خانه برمی‌گردنند و فعالیت‌های خود را از سر می‌گیرند. برخی از مهم‌ترین مزایای آنژیوپلاسی و استنت گذاری عبارتند از:

1- آنژیوپلاستی بعد از یک حملۀ قلبی انجام می‌شود، در نتیجه به بهبود جریان خون در رگ‌های شما کمک می‌کند و جان شما را از مرگ نجات می‌دهد.

1- آنژیوپلاستی می‌تواند علائم بیماری قلبی را تسکین و کاهش دهد.

3- ممکن است خطر سکتۀ مغزی در آینده را کاهش دهد.

4- آنژیوپلاستی می‌تواند عملکرد کلی شما را بهبود بخشد.

معایب آنژیوپلاستی

در حالی که عوارض در آنژیوپلاستی و استنت گذاری بسیار کمتر از عمل جراحی پیوند عروق کرونر است، اما بیماران همچنان باید از خطرات احتمالی مطلع شوند. بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که اطمینان حاصل کنید که همۀ دستورالعمل های پزشکان خود را دنبال می‌کنید. بهتر است نکته‌های زیر را بدانید تا از عوارض احتمالی جلوگیری کنید.

1- برخی از بیماران ممکن است واکنش آلرژیک به استنت خود داشته باشند.

2- رگ‌های خونی ممکن است هرجا که کاتتر قرار داده شود آسیب ببینند.

3- یک رگ ممکن است آسیب ببیند یا مسدود شود.

4- لخته‌های خون می‌توانند در داخل استنت‌ها ایجاد شوند.

5- هرچه بیشتر رگ‌های اصلی درگیر شوند، خطر حملۀ قلبی کشنده یا سکتۀ مغزی در حین عمل بیشتر می‌شود.

6- اگر آنژیوپلاستی کافی نباشد، ممکن است عمل جراحی بای پس کرونر لازم باشد.

7- برخی از بیماران ممکن است عوارض جانبی داروهایی را که بعد از آنژیوپلاستی مصرف می‌کنند، تجربه کنند.

آنژیوپلاستی در ایران

بیش از 35000 بیمار ایرانی و خارجی هر ساله تحت آنژیوپلاستی کرونر در ایران قرار می‌گیرند. کشور ایران یکی از بهترین کشورهای خاورمیانه برای انجام آنژیوپلاستی قلب است چرا که از حضور بهترین متخصص‌های قلب ایرانی بهره‌مند است. هر ساله بیش از 70.000 عمل جراحی قلب در ایران انجام می‌شود. پزشکان باتجربۀ ایرانی با سابقۀعالی در حال انجام این عمل‌ها هستند. بسیاری از بیماران از سراسر دنیا برای آنژیوپلاستی کرونر به ایران سفر می‌کنند. یکی از دلایل این امر متخصصان و جراحان ایرانی هستند که بیشتر عمل‌های خود را با موفقیت به پایان رسانده‌اند.

دلایل انتخاب ایران برای آنژیوپلاستی

 مهم‌ترین دلیل انتخاب ایران برای انجام آنژیوپلاستی عبارتند از:

1- هزینۀ پایین آنژیوپلاستی کرونر در ایران

2- هزینۀ کم اقامت در ایران

3- پزشکان باتجربه

4- تعداد بالای آنژیوپلاستی کرونر انجام شده در ایران