یزد مرکز استان و شهرستان یزد در مرکز ایران است.این شهر بین رشته‌های شیرکوه و خرانق و در دره‌ای وسیع قرار گرفته‌است. آبادانی یزد از سدهٔ پنجم هجری به بعد بوده و اتابکان فارس از مهم‌ترین عوامل پیشرفت این شهر در سده‌های گذشته به‌شمار می‌روند.یزد در منطقه جنوب شرق ایران واقع شده‌است. فاصله شهر یزد تا کرمان (مرکز منطقه‌ای جنوب شرق کشور) ۳۵۱ کیلومتر است. واژهٔ یزد در لغت به معنای مقدس و پاک بوده و وجه‌تسمیهٔ این شهر، سرزمین مقدس و شهر خدا است. یزد پناهگاه بسیاری از دانشمندان و بزرگانی بوده که در زمان حملهٔ مغولان به ایران در سده‌های هفتم و هشتم هجری، این شهر را سکونتگاه و محل زندگی خود قرار داده بودند.

مسجد جامع کبیر، مسجد امیرچخماق، مسجد ملااسماعیل، مسجد بندرآباد، مسجد آمنه‌گل، امامزاده ابوجعفر، آتشکدهٔ بهرام، باغ دولت‌آباد، خانهٔ رسولیان، خانهٔ عرب‌ها، خانهٔ لاری‌ها، خانهٔ ملک‌التجار، مدرسهٔ خان و مدرسهٔ شهاب‌الدین، بقعهٔ سیدخلیل، بقعهٔ دوازده‌امام، بقعهٔ سیدرضا، بقعهٔ فهادان، بقعهٔ شیخ‌داد، مقبرهٔ علی‌خاموش، بقعهٔ سیدپنهون، بقعهٔ سید رکن‌الدین، آب‌انبار شش‌بادگیری، امامزاده زید، امامزاده میرحسن، بقعهٔ زرندیان و بقعهٔ سادات از مهم‌ترین آثار باستانی یزد محسوب می‌شوند.این شهر به شهر بادگیرها معروف است.

غذاهای محلی : یزد به عنوان یکی از شهرهای کهن ایران دارای غذاهای محلی متنوعی می باشد که از جمله آنها می توان به قیمه نخود و کوفته لپه و کوفته هویج و کوفته برنجی و آش شولی و آش انار و آش کدو اشاره نمود.

صنایع دستی : از مهمترین صنایه دستی شهر یزد باید به ترمه اشاره نمود. در کنار آن نیز صنایع دستی دیگری چون زیلو و سفال و شعر بافی و مخل بافی اشاره نمود. همانند شهرهای دیگر نیز در شهر یزد قالی بافی تاریخی کهن داشته و قالی های این شهر چشم نواز می باشد.

کنسولگری ها :

 

جاذبه های دیدنی یزد

آتشکده

آتشکده نام گونه ای از نیایشگاه های زرتشتیان است که در آن آتشی در یک جایگاه ویژه دیده می شود و مهم ترین نیایش های دینی از جمله خواندن اوستا و گات ها در آن و در برابر آتش صورت می گیرد. آتشکده یزد یکی از همین نیایشگاه هاست که در دوران پهلوی اول ساخته شده و ارزش بسیاری برای زرتشتیان دارد. این مکان با نام آتشکده وَرهُرام نیز شناخته می شود و آتش مقدس ورهرام در آن قرار دارد.

اهمیت آتشکده به قدمت آتش درون آن است که گفته شده از حدود ۱۵۲۰سال پیش تاکنون فروزان مانده و حفاظت گردیده است. «آتش ورهرام» درون مجری برنجی و در اتاقی مخصوص، در میان ساختمان آتشکده و در سطحی بالاتر از سطح زمین به دوراز باد و باران و تابش خورشید نگهداری می شود.

برج خاموشان

برج خاموشان در نزدیکی یزد یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دخمه‌های زردشتیان جهان است که در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد و در حوالی منطقه صفائیه، بر بلندای کوهی رسوبی و کم ارتفاع به نام کوه دخمه، دو عمارت سنگی مدور برج مانند با فضای میان‌تهی قرار دارد که به دخمه یا دادگاه زرتشتیان مشهور است. پیشینیان جهان را متشکل از چهارعنصر آب، آتش، خاک و هوا می‌دانستند، آن‌ها مرگ را نه نابودی که سفر به جهانی دیگر تلقی می‌کردند. در آیین زردشت بی‌تابی برای مردگان به‌شدت منع شده است.

آن‌ها پس از مرگ هر شخص، جسد او را به برج خاموشان یا دخمه برده، تا بدون آلوده کردن عناصر طبیعی، جسم او را به طبیعت بازگردانند. دخمه‌ها مطابق با اصول و قواعد جالب‌توجهی ساخته می‌شدند، مکان اجساد برای مردان، زنان و کودکان هریک در محل مشخصی تعیین‌شده بود، استودان‌ها در مرکز بنای مدور دخمه به دفن و ضدعفونی استخوان‌ها اختصاص‌یافته بود و اجساد مردگان خوراک کرکس‌ها و سایر پرندگان می‌شد.

میدان امیر چخماق

یکی از نمادهای شهر یزد که کمتر کسی نام آن ها را نشنیده است میدان امیرچخماق است. در این میدان مجموعه ای از بناهای تاریخی و ارزشمند جلوه گری می کنند. یکی از شاخص ترین این جاذبه ها تکیه ای است با مناره های بلند که به عنوان اصیل ترین قسمت این شهر به یادگار مانده است.

قدمت این میدان به قرن نهم هجری و زمان حکومت تیموریان باز می گردد و توسط فردی با همین نام امیر جلال الدین چخماق ساخته شده است. میدان امیرچخماق یا به گویش مردم یزد میرچخماق محلی برای گردهمایی مردم یزد می باشد.

مسجد جامع یزد

مسجد جامع یزد یکی از شاهکارهای تاریخی ایران بوده که در هر گوشه و کنار آن، یادگارهایی از دوران گوناگون برجای مانده‌است و به شیوه یک ایوان در دل کویر می‌باشد و در طی حدود ۱۰۰ سال و سه دوره بنا شده‌است. پایه‌های اصلی مسجد راساسانیان و بنای فعلی مسجد، از لحاظ شیوه معماری متعلق به دو دوره موسوم به آذری دانسته‌اند.

بنای گنبد خانه متعلق به دوره ایلخانی و سر در رفیع مسجد را متعلق به زمان شاهرخ و دوره تیموری دانسته‌اند. این بنا از لحاظ خوابیدگی گنبد، سردر رفیع و بلند و همچنین کاشیکاری زیبا و منحصربه‌فرد، شهرت دارد. مسجد جامع یزد که به قطع، همانند مرواریدی بی‌بدیل در شهر یزد می‌درخشد، در ضلع غربی خیابان امام خمینی و یکی از محله‌های قدیمی این شهر، قرار دارد.

باغ دولت آباد

باغ دولت‌ آباد یزد یکی از ۹ باغ ایرانی است که نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو به چشم می خورد و شهرت بین المللی دارد و بلندترین بادگیر جهان را در خود جای داده و از نظر معماری، بسیار ارزشمند است. طرح باغ دولت آباد یکی از اصیل ترین و بدیع ترین طرح های باغ ایرانی را به نمایش می گذارد. در واقع این باغ چهار بنای اصلی را در بر می گرفته که سه مورد از آنها به نام هشتی، تالار طنبی و سردر هنوز هم وجود دارند و قسمتی از اتاق های زمستانی نیز به چشم می خورند؛ اما باقی ساختمان ها و حتی محوطه آنها از بین رفته و تنها ۴۰۰۰۰ متر مربع از کل باغ باقی مانده است.

ارزش تاریخی و معماری این باغ باعث شد تا نامش در تاریخ ۲۳ اسفندماه سال ۱۳۴۶، با شماره ۷۷۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار گیرد. نام باغ دولت آباد در سطح جهانی نیز مطرح شد. در سال ۲۰۱۱ در زمره باغ‌های ایرانی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو قرار گرفت. یکی از زیباترین ساختمان های حکومتی و تاریخی یزد در این باغ قرار دارد.

مدرسه ضیائیه

مدرسه‌ ضیائیه که به زندان اسکندر نیز معروف است یکی دیگر از آثار تاریخی شهر یزد است. آغاز ساخت این بنای تاریخی در قرن هفتم هجری و در سال ۶۳۱ هجری قمری آغاز و در سال ۷۰۵ هجری قمری به پایان رسید. این اثر در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۴۶ با شمارهٔ ثبت ۷۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

این بنا در کنار دیگر آثار کهن و تاریخی شهر یزد، همانند گنجی بی‌قیمت عهده‌دار حفظ تمدن، هویت، تاریخ و فرهنگ کشور ایران و مردم این سرزمین خواهد بود. مدرسه‌ ضیائیه در خیابان امام و در محله‌‌ی فهادان (یک از قدیمی‌ترین محله‌های شهر یزد)، کوچه‌ی رخت­شوی‌­خانه، کوچه‌ی حمام نو واقع شده است.

خانه تهرانی ها

از دیگر جاذبه های شهر یزد خانه تهرانی ها است که متعلق به یکی از تجار ایرانی می باشد. خانواده ای تهرانی حدود ۲۵۰ سال پیش در این خانه زندگی می کردند و از تجار فرش در یزد بوده اند.

زیبایی این خانه به اندازه ای است که تا مدت ها به عنوان کنسول گری اقتصادی برخی کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار می گرفته است. این خانه امروزه به عنوان اولین هتل موزه ایران در یزد جزء جاذبه های شهر یزد به شمار می رود.

میدان مارکار

میدان مارکار و ساعتی که درست در مرکز ایران قرار گرفته است! ساعت فردوسی، ساعت شهر بزرگی است که در میدان مارکار یزد قرار دارد و در کنار مجموعه ی دیگری از مارکارها مثل دبیرستان و پرورشگاه قرار گرفته است.

این بناها به هزینه شخصی یک زرتشی ساخته شده و در اختیار عموم مردم قرار گرفته است. تاریخچه ساعت مارکار یزد به سال ۱۳۱۳ باز می گردد.

حمام خان یزد

حمام خان یزد یکی از صدها حمام قدیمی ایرانی است که خوشبختانه از گزند حوادث طبیعی و تاریخی در امان مانده است و در حال حاضر به سفره‌خانه‌ای زیبا تبدیل شده که با انواع غذاهای ایرانی و غذاهای سنتی یزدی پذیرای گردشگران شهر تاریخی یزد است.

ساخت این مجموعه ی چشم نواز در شهر یزد به زمان ناصرالدین شاه باز می گردد و بازار خان به عنوان طولانی ترین و عریض ترین بازارهای شهر یزد شناخته شده است و مصالح به کار رفته در آن خشت و گل است. این مجموعه ارزشمند در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بقعه سید رکن الدین

بقعه‌ی سید رکن‌ الدین در استان یزد، خیابان مسجد جامع کبیر یزد و بیش از یک متر پایین‌تر از سطح کوچه‌ی سید رکن‌الدین ساخته شده است. قدمت این اثر تاریخی ایرانی، به قرن هشتم هجری قمری باز گشته و در سال ۱۳۱۴ با شماره ۲۴۶ به ثبت آثار ملی ایران رسیده است.

سید رکن‌الدین ابوالمکارم محمد قاضی حسینی یزدی، فرزند قوام‌الدین محمد بن نظام از سادات شهر یزد، به شمار می‌آید. این عالم بزرگ در زمان حکومت ابوسعید بهادرخان زندگی کرده و از بزرگان و حاکمان آن دوران محسوب می‌شود.

موزه قصر آینه

این موزه در شهر یزد و در خیابان کاشانی یزدی، در باغی به وسعت ۸۱۷۴ متر واقع شده است و درست مانند کوشکی در باغ است. در این محوطه، حیاط بسیار بزرگی با یک استخر وسیع در وسط آن وجود دارد. خود ساختمان دارای اتاق های اینه کاری شده ای که رو به استخر هستند و راهر روهایی تور در تو است. تاریخ ساخت این بنا به دوران پهلوی اول برمی گردد.

در واقع قصر آیینه یزد در سال ۱۳۲۰ توسط فقردی به نام صراف زاده ساخته شد تا از آن به عنوان مهمانسرای خصوصی استفاده شود. صراف زاده، یک بازرگان و در آن دوران وکیل مجلس یود که در آن دوران در صرافخانه ای که متعلق به پدرش بود شروع به کار کرد و با کار آشنا شد. بعد از مدتی هم که کامل کار صرافی را یاد گرفت، مستقل شد و کار خود را شروع کرد.

برج و بارو

یزدی ها از برج و باروی به منظور در امان ماندن و حفظ جان ساکنان شهر از هجوم غارتگران و دشمنان می ساختند تا در مقابل هر گونه حمله ای دفاع خوبی از خودشان بتوانند نشان دهند.

برج و باروهای یزد مربوط به دوره دیلمیان – اتابکان است و در یزد، خیابان گل سرخ، امام خمینی، محلات مالمیر، لبخند واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۴ آذر ۱۳۵۲ با شمارهٔ ثبت ۹۵۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خانه آقازاده

خانه آقازاده و بادگیر آن مربوط به دوره قاجار است و در ابرکوه، محله دروازه، میدان ابرقو واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۴ بهمن ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

از سال ۱۳۹۳، اسکناس‌های ۲۰هزار ریالی با طرحی از نمای این خانه تاریخی در ایران منتشر شده‌است. این خانه متعلق به سید حسین ابرقویی است از ثروتمندان ابرکوه بوده‌است که ۸۲۰ مترمربع مساحت آن است.

روستای خرانق

منارجنبان خرانق تنها منارجنبان تمام خشتی دنیا می باشد که از این نظر و کهنسالی رقیب سرسخت منارجنبان اصفهان می باشد چرا که منارجنبان اصفهان دارای کاشی کاری هایی است که آن را از خشتی بودن کامل خارج کرده است. منارجنبان خرانق در ضلع شمالی مسجد جامع خرانق اردکان قرار گرفته و قدمت آن از خود مسجد نیز بیشتر می باشد. حتی قبل از شکل گیری یزد نیز این مناره وجود داشته و به گونه ای سخنگوی تاریخ است.

عمر بنای اولیه منارجنبان خرانق به دوره ساسانیان می رسد ولی ساخت و تکمیل آن در زمان سلجوقیان انجام یافته است. منارجنبان خرانق ۳ طبقه بوده و دو راه ‌پله جدا برای رفت و برگشت دارد. مناره آن نیز دارای یک راه پله حلزونی می باشد که عرض آن در ابتدا با ۷۰ سانتیمتر شروع و به ۴۰ سانتیمتر ختم می شود، مشابه آن در یکی از مناره های مسجد جامع یزد به کار رفته است.

آب انبار رستم گیو

آب انبار رستم گیو مربوط به دوره قاجار است و در یزد، حاشیه بلوار بسیج واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۸۲۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این آب انبار بر روی دشت صاف طبقات خاک رس قرار گرفته‌است.

طراحی گنبد این آب انبار به شکل شلغمی بوده و با طرح سرو با استفاده از آجر فرش شده‌است.با توجه به قرار گرفتن آن در حاشیه بلوار بسیح، این بنا تبدیل به جاذبه توریستی زیبایی شده‌است.