اردبیل

مجموعه بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی از نظر معماری اسلامی دارای اهمیت بسیاری است. شاه اسماعیل یکم و چندی از سران صفویه در این مجموعه تاریخی به خاک سپرده شده‌اند. معماری این بنا همانند معماری عصر رنسانس است و هنر خالص شرقی را با کاشی‌کاری، طرح‌ها، قاب، پنجره‌ها، مقرنس‌کاری‌ها و آجرکاری‌ها به خوبی نشان می‌دهد. این مجموعه تاریخی از شاهکارهای دوران اسلامی است که روی بنایی از عصر مغول احداث شده است.

۳ موزه تخصصی باستان‌شناسی، موزه سنگ و کتابخانه تخصصی بقعه شیخ صفی و موزه چینی‌ها یا چینی‌خانه در این مجموعه تاریخی قرار دارد. موزه چینی‌خانه، با حدود ۴ قرن قدمت، در بخش شرقی رواق اصلی مجموعه‌ی شیخ صفی‌الدیل اردبیلی، قرار دارد و طراح آن شیخ بهایی از مشاهیر و دانشمندان دوران حکومت صفویان است.

شهر یری با ۴۰۰ هکتار وسعت محوطه‌ای باستانی در نزدیکی مشگین شهر است که از سه قسمت دژ نظامی، معبد و قوشا تپه تشکیل می‌شود. قدمت قلعه و معبد به ۱۴۵۰ سال پیش از میلاد و قوشا تپه به ۷ هزار سال پیش از میلاد می‌رسد.

بیش از ۳۰۰ سنگ‌افراشت با ارتفاع‌های مختلف در این شهر وجود دارد که به شکل‌های انسانی بدون دهان ساخته شده‌اند. با توجه به کشفیات باستان‌شناسی این منطقه برای اولین بار قدمت سکونت بشر در اردبیل به دوره مس سنگ رسید. این محوطه باستانی به ثبت ملی رسیده است.

از دیگر جاذبه های گردشگری اردبیل، موزه چینی خانه است که دارای ۴ قرن قدمت می باشد. این موزه سمت شرقی رواق اصلی مجموعه شیخ صفی الدیل اردبیلی است و طراح آن یکی از مشاهیر و دانشمندان دوران حکومت صفویان به نام شیخ بهایی بوده است. این موزه تالاری است که از چهار شاه نشین و طاق نما تشکیل شده است و برای ساحخت آن از مقرنس های رنگی و نقوش زیبای اسلیمی استفاده شده است.

اما به غیر از این موارد آنچه که باعث جذابیت این موزه شده استحکام بالای آن در هنگام وقوع زلزله است. این موزه به وسعت یك هزار و ۸۰۰ مترمربع در مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی واقع شده و در آن سفالینه های ساده و منقش، ظروف شیشه ای، چینی های آبی و سفید و ابزار و ادوات مفرقی از دوره های مختلف تاریخی در معرض دید عموم قرار گرفته است

دریاچهٔ شورابیل دریاچه‌ای در اردبیل است که در خیابان دانشگاه مسیر دانشگاه محقق اردبیلی، دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه پیام نور قرار دارد. این دریاچه یکی از جاذبه‌های طبیعی اردبیل می‌باشد که نتایج مطالعات زمین‌شناختی نشان می‌دهد که قدمت این دریاچه قدیمی‌تر از دریاچه ارومیه است.شورابیل یکی از دریاچه‌های طبیعی داخل شهری در ایران می‌باشد. این دریاچه در گذشته بسیار شور بوده‌است، ولی امروزه با افزودن آب شیرین به آن از شوری آن کاسته شده به‌طوری‌که نوعی ماهی قزل آلا در آن پرورش داده می‌شود و گستردگی آن به ۱۸۰ هکتار افزایش یافته‌است.

این دریاچه دارای امکانات تفریحی، ورزشی و فرهنگی بسیاری است که از آن جمله می‌توان به امکانات قایق‌رانی، پیست دو و میدانی، پیست دوچرخه سواری، باغ وحش، تعدادی هتل (مجتمع توریستی کوثر و هتل شورابیل)، یک شهر بازی روباز ویک شهر بازی سرپوشیده اشاره کرد. این دریاچه از مناطق شکار ممنوع استان اردبیل می‌باشد.

غار يخگان در ۷۷ کیلومتری شهر خلخال در ضلع غربی رشته کوه ماسوله داغ (تالش) و در ارتفاع حدود ۲۴۰۰ متری از سطح دريا در دامنه غربی كوهی به نام يخگان داغی (بوزخانه داغی) واقع شده است. مساحت این غار ۱۱۰۰ هکتار می‌باشد و دارای دو دهانه است که با اختلاف ارتفاع حدود ۲۵ كيلومتر از یکدیگر قرار دارند. قطر دهانه ورودی اصلی این غار در حدود نیم متر است که به وسیله راهرویی تنگ و باریک به طول ۱۰ متر، به تالار وسیعی منتهی می‌شود.

حوضچه آبی به عمق ۲۰ سانتی‌متر و در ارتفاع ۱/۵ متری در كف غار تشكيل شده است. آب حوضچه از جمع شدن قطرات آب ناشی از تقطير در اثر برخورد بخار آب با ديواره سرد تأمين می‌شود. از پدیده‌های جالب توجه غار یخگان ، استالاکتیت‌های سقف غار می‌باشند.

پل معلق مشگین‌شهر به عنوان طویل ترین و مرتفع‌ترین پل معلق کابلی خاورمیانه در ارتفاع ۸۰ متری رودخانه خیاوچایی و بر روی پارک جنگلی مشگین‌شهر احداث شده، ۲ متر عرض و ۳۶۵ متر طول دارد. سازه این پل توسط کارشناسان داخلی و مهندسان منطقه اجرا شده و دانش ساخت آن بومی است. این پل بخشی از مجموعه گردشگری خیاو تا گیردولی بوده و در زمینی به مساحت ۱۳۰ هکتار و با هزینه‌ای بالغ بر ۴۰۰ میلیارد ریال احداث شده‌است.

منطقه نمونه گردشگری خیاو تا گیردولی بزرگ‌ترین پروژه گردشگری استان اردبیل است. این مجموعه گردشگری شامل تالارهای پذیرایی، سوئیت‌های اقامتی، سایت بالن‌سواری و ورزش‌های هوایی، رستوران گردان و بازارچه‌های صنایع‌دستی، شهربازی و دیگر امکانات مختلف تفریحی است. پل معلق مشگین‌شهر طویل ترین پل معلق خاورمیانه دانسته می‌شود.

خانه‌ مناف‌زاده از عمارات قدیمی و باارزش اردبیل است که قدمت ساخت آن به دوران پهلوی اول بازمی‌گردد. این خانه با عمری نزدیک به ۱۰۰ سال و با مساحتی بیش از هزار متر مربع، توسط معمار حاج محمدعلی معماری و به سفارش حسین قلی صادقی، در بخش مرکزی اردبیل ساخته شد و یکی از معروف‌ترین بناها از لحاظ معماری و نوع ساخت در آن زمان به‌شمار می‌رفت.

این عمارت کوشک‌مانند، دارای پلانی مستطیل شکل است که تزیینات به‌کار رفته در آن شامل هره چینی آجری، دوال‌بندی و طرح و نقش‌های هندسی نما می‌شود. این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱، با شماره ثبت ۷۴۰۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه به حوزه‌ی هنری اردبیل واگذار شده است.

سرعین شهری کوچک در ۳۰ کیلومتری غرب اردبیل و مرکز شهرستان سرعین است. این شهر به علت چشمه‌های آبگرم فراوان شهرت دارد و یکی از مناطق گردشگری در استان اردبیل است. ارتفاع متوسط شهر از سطح دریا ۱۶۵۰ متر می‌باشد. سرعین به جهت داشتن چشمه‌های آب گرم متعدد معروف است و همه ساله در فصل تابستان پذیرایی ایرانگردان و جهانگردان فراوانی است. یکی دیگر از جاذبه های سرعین آبشار گورگور می باشد که با ۱۰تا ۱۵ کیلیومتری از شهر سرعین قرار دارد. سرعین دارای ده‌ها چشمه آب گرم معدنی می‌باشد که از کوه سبلان سرچشمه می‌گیرند.

آب گرم های سرعین اولین عوامل شهرت این شهر در بین مردم شدند و گویی همیشه هم بر این قرار است که این چشمه ها، مهم ترین جاذبه های این شهر باشند. درباره ی این که دقیقا چند چشمه ی آب گرم در این شهر وجود دارد عدد دقیقی در دست نیست اما چیزی که پر واضح و مشخص است این مورد است که بیش از ۱۰ ها چشمه ی جوشان و طیعی آب گرم در این شهر و اطرافش وجود دارد که خود امروزه به یکی از دیدنی های سرعین تبدیل شده اند.

گردنه حیران نام بخشی از جاده آستارا به اردبیل است که به همراه روستاهای حیران، حاجی امیر بالا، حاجی امیر پایین، ونه بین از جمله بخش‌های جغرافیایی استان گیلان محسوب می‌شود. این گردنه شگفت انگیز از یک طرف به کوه‌های پوشیده از جنگل و از طرف دیگر مشرف به دره‌ای است که رود آستاراچی از آن عبور می‌کند. ارتفاع این گردنه از سطح دریا ۱۵۰۰ متر است و شاید بتوان به جرات آن را معروف‌ترین جاده ایران نام برد.

تله‌کابین منطقه حیران نیز می‌تواند بسیار شگفت‌انگیز باشد، شما با سوار شدن بر آن از حیران به دل جنگل فندوقلو می‌روید. در طول مسیر ۱۷۰۰ متری زیر پای خود بهشتی را می‌بینید که شما را به سمت ابرها هدایت می‌کند. کی از زیبایی‌های خاص منطقه حیران، جنگل فندوقلو است که شما با استفاده از تله کابین می‌توانید وارد آن شوید. این جنگل بیش از ۱۶ هزار هکتار است. بهترین زمان سفر به جنگل فندوقلو تابستان است که هوای آن خنک و مطبوع است.

گونه‌های گیاهی مختلفی در این جنگل از جمله فندق، ممرز، راش، بلوط، بید مشک، نسترن، تمشک، خاس، پامچال، بابونه، سرخس، گیلدیگ، و گونه‌های جانوری چون قرقاول، کبک، عقاب طلایی، سمور، روباه، گرگ، خرس قهوه‌ای و چکاوک در این جنگل وجود دارند که می‌توانید آن‌ها را از نزدیک ببینید.